Geschikt telefoneren

‘Schikt het?’ Dat is een vraag die ik – samen met: ‘Komt het gelegen?’ – regelmatig uitspreek als ik iemand bel. En veel mensen met mij. Terwijl het eigenlijk een on-zin is. Helemaal, omdat er ook veel mensen zijn die, eenmaal deze vraag gesteld, zeggen: ‘Nee, het schikt niet.’ Ik vraag het eigenlijk nooit, maar ik zou dan willen vragen: ‘Waarom neem je dan op, pino?!’

Ik kan eigenlijk maar drie redenen bedenken. De eerste is dat mensen gewoontedieren zijn. Stimulus: de telefoon gaat over. Respons: opnemen. Dat hebben we nou eenmaal zo geleerd. Ik heb het eerste jaar van mijn werkzame leven doorgebracht op de kamer van een planner van een productie- en montagebedrijf. Projectleiders stonden letterlijk in de rij bij zijn bureau. Maar, als de telefoon ging, dan nam ie die meteen op, ook al stonden er mensen tot op de gang in de rij. De tweede is dat mensen te nieuwsgierig zijn om iets te willen missen, hebben geleerd te denken in termen van efficiency en eigenbelang én niet het lef hebben om de waarheid te vertellen. ‘Een onbekend nummer… Wie zou dat zijn?’ Eenmaal opgenomen blijkt het een oninteressant iemand te zijn, dus dan maar zeggen dat het niet schikt. Scheelt tijd, energie en een pijnlijk moment.

Deze eerste twee redenen vind ik onterecht. De eerste zegt namelijk dat je telefoneren niet serieus genoeg neemt. Het is in wezen gewoon interactie van mens tot mens, maar omdat het via techniek gaat, is het een mechanische handeling voor je geworden. De telefoon staat niet meer voor een mens dat belt, maar een apparaat dat geluid maakt. De beller aan de andere kant van de lijn heeft echter wel degelijk het idee dat ie contact zoekt met een mens. Waarschijnlijk omdat ie het nummer met naam heeft opgezocht en een serie handelingen heeft verricht om je te bellen. Dan denkt ie automatisch: ‘Ik bel nu Piet,’ (ofzo). Dat Piet hém niet ziet als mens, verwacht de beller niet.

De tweede reden zegt dat je je nieuwsgierigheid belangrijker vindt dan de ander. Dat is eigenlijk gewoon onbeschoft. Dat je geen tijd hebt om te spreken met mensen die je op een moment bellen dat je belangrijker dingen te doen hebt dan dat waar die beller voor belt, alla. Maar, als je datgene wat je aan het doen bent nou weer niet belangrijker vindt dan je eigen nieuwsgierigheid, dan gaat er iets fout. Dan was dat wat je aan het doen was toch niet zo belangrijk en bungelt degene wiens belletje niet schikt echt helemaal onder aan je ranglijst, namelijk onder dat wat je aan het doen was, dat weer onder nieuwsgierigheid staat.

Reden drie, die ik nog niet had genoemd, is dat de opnemer een ander had verwacht, wiens nummer hij nog niet kent. Die vind ik minder ingewikkeld. De opnemer is dan gewoon abuis. Die moet dan niet zeggen dat het niet schikt, maar dat ie een ander had verwacht.

Het meest humane is om je telefoon uit te zetten als je iets gaat doen waarbij “het niet schikt”. Dan krijg je geen stimulus van je apparaat en kun je achteraf je nieuwsgierigheid bevredigen met voicemails (die je daarna weer kunt negeren). En voor de bellers, dus ook voor mij, geldt: blijf vragen of het schikt. Maar, deze keer, als de opnemer hierop negatief antwoordt, durf dan heel vriendelijk te informeren: ‘Mag ik u vragen met welke reden u dan heeft opgenomen?’ Kijken wat ie doet.